In de vorige post over infraroodfotografie werd uitgelegd waarom het filterplaatje voor de sensor vervangen moest worden voor een infrarood filterplaatje als je een camera wil ombouwen naar infrarood. In deze post wordt kort beschreven hoe je dat dan kan doen. De beschrijving is gebaseerd op mijn eigen ervaringen met het zelf naar infrarood ombouwen van een Nikon D70.

Het benodigde infraroodfilter is onder meer te koop bij het (Amerikaanse) bedrijf LifePixel. Belangrijk is dan om het gewenste filter te kiezen – er zijn diverse soorten filters die meer of minder van een bepaalde golflengte van het licht doorlaten en daarmee het uiteindelijke resultaat bepalen. Ik vond het standaard infraroodfilter geschikt voor mijn toepassing en budget.

Op de site van LifePixel staan ook enkele Engelstalige handleidingen en instructievideo’s. De beschreven volgorde kan prima worden aangehouden.

In principe bestaat de ombouw namelijk uit 6 basisstappen:

1. moed verzamelen;
2. openschroeven camera-body;
3. verwijderen printplaten uit de camera;
4. verwijderen sensor uit de camera;
5. verwijderen standaard filter van de sensor en vervangen door infrarood filter;
6. alles in omgekeerde volgorde terugmonteren.

De twee kwetsbare aansluitingen tussen de printplaten (stap 3) waren het spannendst: het losmaken en het later weer vastduwen van de platte kabels kost veel aandacht en geduld. Het is handig om met markeringen te werken zodat je insteekdiepte en andere posities kan vastleggen.

Onderschat ook stap 1 niet: het verzamelen van moed voor de ombouw. Je hebt namelijk al een filterplaatje gekocht en het openmaken van de camera en het verwijderen van de printplaten is natuurlijk niet zonder risico. Ik heb zelf lang getwijfeld maar uiteindelijk de stoute schoenen aangetrokken en ben toen begonnen met de ombouw. Uiteindelijk viel het allemaal heel erg mee door de stap-voor-stap handleiding en ik ben dan ook blij dat ik het uiteindelijk gedaan heb!

Na het kopen van een nieuwe camera zocht ik een goede bestemming voor mijn oude camera, een Nikon D70. Na lang wikken en wegen heb ik toen besloten deze om te bouwen ‘naar infrarood’.

Met infraroodfotografie krijg je een heel ander soort foto’s dan bij gewone fotografie omdat de belichting van je onderwerp wordt bewerkstelligd door het gereflecteerde infrarode licht. Dit is licht dat je zelf voor een groot deel niet kan zien. Daardoor krijgt een dergelijke foto een surrealistisch tintje omdat de kleuren of grijswaarden heel anders worden weergegeven dan bij gewone foto’s van hetzelfde onderwerp. Bladeren reflecteren bijvoorbeeld het infrarode licht heel goed (en worden licht op de foto) terwijl water dat vrijwel niet doet (en daardoor donker wordt) zoals te zien is op de volgende foto.

Het ombouwen van de camera houdt in dat het oorspronkelijke filterplaatje dat voor de sensor zit, wordt vervangen door een infrarood filterplaatje. Het oorspronkelijke filter houdt namelijk het infrarode licht tegen en laat alleen het zichtbare licht door naar de sensor zodat de foto in principe net zo wordt als de fotograaf het ziet. De sensor in de D70 is standaard gevoelig voor infrarood licht, een eigenschap waar we bij de infraroodfotografie graag gebruik van maken.

Het infrarood filterplaatje dat op de plaats komt van het oorspronkelijke filterplaatje houdt juist het zichtbare licht tegen en laat alleen het infrarode licht door naar de sensor. Omdat de sensor gevoelig is voor infrarood licht kunnen we vervolgens infraroodfoto’s maken met de camera.

Het merkwaardige van het ombouwen van de camera is, dat je het te vervangen filterplaatje gewoon kan zien is als je de spiegel van de camera omhoog klapt. Je ziet dan de sensor en het kleurloze, transparante filterplaatje dat daar bovenop ligt. Toch moet de hele camera uit elkaar omdat het plaatje alleen van achteren benaderd kan worden. Deze ombouw-operatie is dan ook niet zonder risico voor je camera.

Na het aanschaffen van een infrarood filterplaatje, bijvoorbeeld bij LifePixel in de US, het printen van de ombouwinstructies (ook bij LifePixel) en het verzamelen van het benodigde gereedschap (pincet, schroevendraaier etc.) kan de ombouw worden uitgevoerd.

In de volgende post over dit onderwerp wordt de daadwerkelijke ombouw beschreven.